822 metre uzunluğunda ki antik su yolunu incir ağaçları istila etti. İznik’te Roma dönemine ait 822 metre uzunluğundaki tarihi su yolunu saran incir ağaçları taşları yerinden kaldırdı. Yıkılması an meselesi olan tarihi kemeri bir an önce restore edilmeyi bekliyor.
Her gün çok sayıda turistik turların ziyaret ettiği İznik’te tarihi su yolu ve kemerleri de geziliyor. İznik’in tarihini bilen Gezi Rehberi yazarı ve aynı zamanda Kültür Bakanlığı kokartlı tur rehberi Bilal Çağatay Erentürk, önce ki gün çocuklardan oluşan gezi gurubu ile birlikte tarihi su kemerlerini inceledi.
Erentürk, “Yaklaşık 2 bin yıl önce Romalılar, şehir halkının içme suyunu karşılamak için yamaçlardan akan suları kanal vasıtasıyla şehre akmasını sağlamışlar. Ve 822 metre uzunluğunda su kemeri inşa etmişler. Ancak şuan en
büyük sıkıntımız kemeri oluşturan taşların içerisinden çıkan ağaç kökleri. Antik su yoluna bu kökler oldukça zarar veriyor. Bir çok yerde maalesef yıkılmalar meydana gelmiş. Uzmanlar bunu daha iyi analiz edecektir ancak, ileride bu tarihi dokunun yıkılması söz konusu. Bu tarihi değere sahip çıkmak lazım. Tarihi su kanalının kemer bölümünün bir kısmı restore edilmiş ve o bölüm kurtarılmış. Ümit ediyoruz ki kalan kısımlarda kurtarılır” dedi.
TARİHİ SU KANALININ TARİHÇESİ
İznik’in doğusunda, surların dışında, Elmalıdağ eteklerinde Katırcı İni ile Berber Kayası uzantısındaki doğal mağaradan çıkan su bir kanal ile kente Roma döneminde nakledilmiş olup, kanal bugün de ayakta. Doğal kayalığın ağız kısmı bir duvarla
dışarıya doğru uzanmakta, buraya yakın bölümde oluşturulmuş Tarihi Su Yolları havuza su doldurulup dinlendirilmekteydi.
Havuzun çevresinde görülen rektogonal, kolosal kesme taştan mimari parçalar burada arkeolojik bir yapının varlığını işaret etmekte. Suyu nakleden kanal ilk önce kuzeybatıya sonra batıya dönerek kente, Lefke Kapı’nın güneyindeki çeşmeye ulaşmakta. Su kanalının Roma döneminde İmparator Hadrian’ın (117-138) buyrukları ile yaptırıldığını kent surlarındaki bir kuleye ters şekilde konmuş olan bir kitabeden anlaşılmakta.
KİTABESİ DE MEVCUT
Kitabede: “Yüce İmparator Kayser Trajan Hadrian’ın elçisi, su yolunu çevreleyen arazide oturanlara, hiçbir şekilde kanala girmemelerini, çevrede yetişmiş bulunan ağaçlardan on dirsek boyunda olanları kesmemelerini duyurur. Aynı şekilde, bir kimse buna aykırı davranışta bulunursa, devlet kasasına kanun uyarınca ceza ödeyecektir. Bazı kimseler, su yolunun köprülerini, üzerinden arabaların ve bütün hayvanların geçebileceği şekilde yapmalıdırlar. Eğer bazı kimseler su kanalının içinden geçmeye yeltenirlerse, aynı kanunun cezai kapsamına düşerler. Kanal çevresinde hendek açanlara, su kanalına hiçbir şekilde zarar vermemeleri duyurulur. Eğer bir kimse buna aykırı bir davranışta bulunursa, kanun uyarınca para cezası ödeyecektir.” denilmekte. Kanalın uzunluğu 822 m.’dir. En yüksek yeri 3,60 m., suyun aktığı bölümün derinliği 0,50 m., eni 0,45 m.
