Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Ulusal Süt Konseyi’nin (USK) 16 Temmuz’da açıkladığı çiğ süt alım fiyatlarına sert tepki gösterdi. USK’nın yalnızca yüzde 7 oranında yaptığı fiyat artışının, üreticinin yaşadığı maliyet baskısını hafifletmekten uzak olduğunu belirten Ün, hem kararın içeriğini hem de açıklanma zamanını eleştirdi.
“Çiftçiye bile isteye zarar ettiriliyor” diyen Ün, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üretici lehine değil, krizi derinleştiren politikalar izlediğini söyledi.
Normalde Haziran ayında toplanıp 1 Temmuz itibarıyla yürürlüğe girmesi gereken fiyat kararının, temmuz ortasında alınarak 1 Ağustos’tan itibaren uygulanacağının duyurulmasını ağır sözlerle eleştiren Ün, şu ifadeleri kullandı:
“Çiftçinin bir aylık gelirine tefeciler gibi el koydular. Madem toplanacaktınız, neden 21 gün önce toplanmadınız? Bu gecikme bilinçli bir tercih. Aynı uygulamayı yılbaşından önce yaptılar. O zaman da fiyatı geç açıklayarak çiftçiyi yine zarara uğrattılar.”
Yeni açıklanan 18 lira 35 kuruşluk çiğ süt alım fiyatının üreticiye nefes aldırmak bir yana, mevcut maliyetleri dahi karşılamaktan uzak olduğunu vurgulayan Ün, yem-süt paritesine dikkat çekti:
“Ocak ayında 1,27 olan parite haziranda 1,16’ya geriledi. Tarım Bakanlığı’nın hedefi olan 1,3 paritesinden giderek uzaklaşıyoruz. Bugün açıklanması gereken en düşük fiyat 21,5 liraydı. Sektör temsilcilerinin 21 liralık talebi gayet haklıydı.”
Ün, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen’in bir televizyon programında kullandığı “Üretici 21 lira isteyebilir ama bu fiyat uygulanmadıktan sonra bir anlamı yok” sözlerine de yanıt verdi:
“Beyefendiye sormak lazım: Göreviniz nedir? Üreticinin hakkını savunmayacaksanız neden o koltukta oturuyorsunuz?”
Yem fiyatlarının son bir yılda yüzde 37 oranında arttığını hatırlatan Ediz Ün, süt fiyatındaki yüzde 25’lik artışın bu maliyetin çok gerisinde kaldığını söyledi:
“Bu zam, üreticiye ‘Artık üretme’ demekten başka bir anlama gelmez. Alınan bu karar, yeni bir süt krizinin habercisidir. Yanlış kararlarının bedelini sürekli üreticiye ödettiriyorlar.”
Ulusal Süt Konseyi’nin şeffaflıktan uzak bir yapıya dönüştüğünü söyleyen Ün, yalnızca yanlış kararlar almakla kalmadığını, aynı zamanda üreticiye rehber olması gereken temel verileri de paylaşmadığını belirtti:
“Aylarca ne yem-süt paritesini ne maliyet hesaplarını ne de girdi fiyatlarını açıkladılar. Çünkü biliyorlar ki bu veriler açıklansa üreticinin zarar ettiği ortaya çıkacak. Bu yüzden susuyorlar. Oysa Konsey, üreticinin hakkını savunacak bir yapı olmak zorundaydı. Şimdi iktidarın planlarına hizmet eden bir aparata dönüştü.”
Ün’e göre açıklanan düşük fiyatlar, iktidarın uzun vadeli bir tercihini yansıtıyor:
“Süt üretiminin yıllık 22 milyon tonla sınırlandırılması planlanıyor. Bunun için de bazı üreticiler sistem dışına itilmek isteniyor.”
Açıklamasının sonunda ise Ediz Ün, iktidarı sert bir dille eleştirdi:
“Bu iktidarın bir gün bile üreticiyi düşündüğü olmadı. AKP gitmedikçe bu ülkenin çiftçisine huzur yok.”
