Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, bugün Resmî Gazete’de yayımlanan ve Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) sıfır gümrükle arpa ve mısır ithalatı yetkisi verilmesine ilişkin kararın “miktar güncellemesi” olarak açıklanmasına rağmen, bunun Türkiye tarımında yanlış politikaların sürdüğünün göstergesi olduğunu belirtti.
Ün, “Hububat ve Bakliyat İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”la ilgili olarak şunları söyledi: “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan bu karar, TMO’nun ithalat yetkilerini genişletiyor. Resmî açıklamada bunun 2019 yılında tahsis edilen kontenjanların miktar güncellemesi olduğu belirtilse de sonuç değişmiyor: Türkiye bir kez daha ithalat kapısını açık tutuyor. Bu, yıllardır süren yanlış tarım politikalarının sonucudur.”
“Üretim var ama ithalat yine gündemde”
Ün, Türkiye’nin mısır ve arpa üretiminde son yıllarda yaşadığı dalgalanmalara dikkat çekti:
“Türkiye ortalama 8,5 milyon ton mısır üretmesine rağmen, 2021’de 2,1 milyon ton, 2022’de 3 milyon ton, 2023’te 1,9 milyon ton, 2024’te ise 4 milyon ton mısır ithal etti. Bu yıl daha bitmeden 4,1 milyon tonluk ithalat yapılmış durumda. Şimdi de TMO’ya sıfır gümrükle 1 milyon tonluk yeni yetki veriliyor. Bu tablo, ülkemizin üretim planlamasında ciddi sorunlar olduğunu gösteriyor.”
Arpa üretiminde de benzer bir durum yaşandığını belirten Ün, “Son 41 yılda ortalama 7,6 milyon ton olan arpa üretimi bu yıl kuraklık nedeniyle 6 milyon tona düştü. Buna rağmen Türkiye 2021’de 2,2 milyon ton, 2022 ve 2023’te birer buçuk milyon ton arpa ithal etti. 2024’ün sonu ile 2025’in ilk yarısında 1 milyon ton arpa ihraç edildi. Şimdi yeniden ithalat yetkisi veriliyor. Madem ithal edecektik, neden eldeki arpayı sattık?” diye sordu.
TMO’nun açıklamasına rağmen eleştirisini sürdürdü
Ün, TMO’nun “yeni bir karar değil, 2019’daki tarife kontenjanlarının miktar güncellemesi” açıklamasına değinerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Eğer amaç sadece yetkiyi güncellemekse, neden bu yetki sürekli ihtiyaç haline geliyor? TMO, bugün ‘ithalat gündemimiz yok’ diyor ama geçmişte de benzer açıklamalardan kısa süre sonra ithalat yapıldığını gördük. Sorun yetkide değil, ithalatı bir çözüm olarak gören zihniyettedir.”
“Bu anlayışla üretici nefes alamaz”
Açıklamasının sonunda hükümetin tarım politikalarını eleştiren Ün, şu ifadeleri kullandı:
“AKP iktidarı döneminde çiftçi ister üretsin ister afet yaşasın, sonuç değişmiyor; ithalat her zaman masada. Bu anlayış sürdükçe ülke tarımında bir arpa boyu yol alamayız. Üreticiyi güçlendiren politikalar yerine ithalat yetkilerini güçlendiren kararlar alındıkça ne çiftçi ne de vatandaş rahat nefes alabilir.”
