Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Türkiye’de yumurta üretiminin 11 aydır kesintisiz düşüşte olduğunu belirterek fiyat artışlarının vatandaşın yumurta almakta bile zorladığını söyledi.
Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Türkiye’nin ciddi bir “yumurta krizi” yaşadığını belirterek üretimdeki kesintisiz gerilemeye dikkat çekti. Ün, son bir yılda hem arzın daraldığını hem de fiyatların tarihi seviyelere çıktığını belirtti.
Yumurta üretimindeki sorunların uzun süredir göz ardı edildiğini vurgulayan Ün, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Geçen yıl sonbaharda yaşanan kuş gribi sonrası yumurta tavuğu sayımız 114 milyondan 109 milyona geriledi. Oysa 2018 yılında 124 milyon olan yumurta tavuğu varlığımız, her 2–3 yılda tekrarlayan kuş gribi salgınları ve sektörün kronikleşmiş sorunları nedeniyle sürekli azaldı. Buna rağmen ABD’ye yumurta ihracatına izin verilmesi, içerideki arz daralmasını daha da derinleştirdi. İhracat yasağı geç de olsa getirildi ancak üretim kaybı 11 aydır durmadan sürüyor. Türkiye’nin aylık yumurta üretimi yaklaşık 1,7 milyar adet. Sadece son 11 ayda yaşanan üretim kaybı da 1,7 milyar adet. Bu, yaklaşık 6 milyon ilkokul öğrencisinin bir eğitim-öğretim yılı boyunca her sabah bir yumurta tüketememesi anlamına geliyor.”
Yumurta üretiminde cumhuriyet tarihinde görülmemiş bir süreçten geçtiğini belirten Ün, fiyat artışlarının da krizin boyutunu ortaya koyduğunu ifade etti: “Üretimde 11 ay kesintisiz yaşanan düşüş fiyatlara da yansıdı. Ekim ayında yumurta fiyatları aylık yüzde 6,5, yıllık ise yüzde 53 arttı. TÜİK’in bile gizleyemediği bu artış, hayvancılığın her alanında yaşanan çöküşün sonucudur. Vatandaş artık en ucuz protein kaynağı olan yumurtayı bile evine götüremiyor. Bir koli yumurtanın 180 ile 240 lira arasında satıldığı bir ülkede üç kişilik bir ailenin yalnızca yumurtaya ayırması gereken bütçe aylık 540 ile 720 lira. Asgari ücretli, emekli ya da düşük gelirli aile bunu nasıl karşılayacak?”
Sektörde hem üretici hem tüketici açısından büyük bir darboğaz yaşandığını vurgulayan Ün, kış aylarında maliyetlerin daha da artacağını belirtti: “Önümüzde maliyet artışlarının hızlanacağı bir dönem var. Bu koşullarda vatandaşın yumurtaya erişimi daha da zorlaşacak. Bunun sorumlusu, 23 yıldır yanlış politikalarla hayvancılığı çökerten AKP iktidarı ve Tarım Bakanlığı’dır. Plansızlık, öngörüsüzlük ve üreticiyi yok sayan yönetim anlayışı Türkiye’yi temel gıdaya ulaşamaz hâle getirdi.”
Ün, çözümün mümkün olduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı: “Bu kötü günler elbette geçecek. Bilime dayalı, üreticiyi güçlendiren, maliyetleri düşüren, hayvancılıkta yapısal reformu esas alan yeni bir tarım politikasıyla hem üretimi artırabilir hem tüketiciyi koruyabiliriz. Türkiye yeniden güçlü, sürdürülebilir bir tarım politikasına ihtiyacı var.”
